Instytucjonalne reakcje na problem narkomanii mają na celu ograniczenie popytu (profilaktyka, leczenie oraz rehabilitacja i postrehabilitacja), podaży oraz redukcję szkód. Dane dotyczące działań podejmowanych w każdym z tych obszarów pochodzą ze statystyk instytucji odpowiadających na problem narkotyków i narkomanii, jak również z przeprowadzanych badań. Główne kierunki oraz priorytety wyznacza Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. W ramach jego monitorowania gromadzone są dane z ponad 50 instytucji centralnych, 16 Urzędów Marszałkowskich oraz około 80% gmin w Polsce. Corocznie przeprowadzane badanie pozwala na śledzenie trendów w działaniach profilaktycznych, określenie wzrostu lub spadku kosztów ich realizacji oraz oszacowanie liczby odbiorców. Dane wykorzystywane są również na poziomie wojewódzkim do przygotowania raportów przez Ekspertów Wojewódzkich. Wyniki analizy zawierają rekomendacje służące kształtowaniu polityki zarówno na poziomie krajowym, jak i na poziomie poszczególnych województw.